اهمیت شناسایی رنگ های مصنوعی در مواد غذایی

آشنایی با انواع رنگ های مصنوعی و بررسی موارد کاربرد  آن در مواد خوراکی

جمله معروف  پاراسلوس در مورد مواد سمی  :
“همه مواد سمی هستند و هیچ چیز ی وجود ندارد که خاصیت سمی
نداشته باشد . تنها میزان دوز است که باعث ایجاد تفاوت بین یک ماده
سمی و دارو ویا مواد مغذی می‌شود.”
استفاده از رنگ‌های مجاز خوراکی مصنوعی در انواع بستنی ممنوع است!(ایسنا)

دکتر ابراهیم جوان آملی :

در واقع مطالعات پاراسلسوس مشخص کرد که مقادیر خیلی کم از مواد  سمی ممکن است بی ضرر و یا حتی مفید باشند در حالیکه مقادیر بیشتر می تواند سمی بوده و باعث مسمومیت شود.حا ل بر مبنی همین استدلال می توان گفت که کلیه رنگ ها  غیر خوراکی  و همچنین رنگ های خوراکی در صورتی که بیش از حد تعیین شده وارد بدن شوند می توانند سمی باشند
امروزه این اصل را بعنوان ”ارتباط بین دوز و پاسخ ” می دانند که مفهوم اساسی  درعلم سم شناسی است.
درمنحنی های دوز پاسخ ، نقطه ای که در آن سمیت یک ماده ظاهر می شود دوز آستانه نامیده می شود.در واقع می توان گفت تا زمانیکه که غلظت مواد خارجی(نظیر رنگ) از دوز آستانه فراتر نرود، آنزیم های کبدی قادرند مواد خارجی را متابولیزه کرده و از بدن دفع کنند.

 

کاربرد رنگ ها در مواد خوراکی

– رنگ یکی از مشخصات مواد خوراکی  است که به وسیله حس بینایی درک می شود و در پذیرش آن ماده غذایی توسط مصرف کننده بسیار اهمیت دارد .

– رنگ مواد غذایی به موازات شکل، اندازه، طعم و مزه از خصوصیات حسی آن محسوب   می شود و به عنوان یک راهنمای چشمی برای تعیین کیفیت ماده غذایی عمل می کند.
تقریبا تمام غذاها ازهنگامی که به صورت خام بوده تا زمانی که به صورت غذای کامل تبدیل شوند با یک رنگ قابل قبول برای مصرف کننده شناخته می شوند. رنگ و طعم اغذیه در بسیاری موارد به هم مربوط می باشند.
– امروزه در صنایع غذایی، استفاده از رنگها برای ایجاد فرآورده های جدید و یا بهبود کالا امری ضروری است و به همین دلیل مصرف رنگ در مواد غذایی روز به روز افزایش  می یابد.

– افزودن رنگ به اغذیه گاهی بلامانع و در برخی موارد هم غیر مجاز می باشد. در مواردی از رنگ های مجاز برای خوش منظر نمودن و یا یکنواختی و متحدالشکل کردن محصولات استفاده می شود که بلامانع است. اما گاهی هم برای مخفی کردن و پوشاندن و نامحسوس .
– جلوه دادن عیوب و تقلبات فرآورده های غذایی به کار می رود که مجاز نمی باشد.

افزودنی های غذایی

بطور کلی بر اساس تعریف های ارائه شده یک ماده افزودنی ، ماده ای است با عملکرد تکنیکی و کاربردی خاص ،که بطور خواسته ودر مقادیر معین و با روش تعیین شده و برای هدفی خاص به مواد غذایی اضافه  می شود.

در حال حاضر سازمان غذا و داروی آمریکا 32 ماده را در این گروه قرارداده که ازجمله آنها می توان موادی چون آنتی اکسیدان ها ، رنگها ، طعم دهنده ها ، شیرین کننده های بدون کالری، مواد ضد کلوخه و مواد ور آورنده خمیر را نام برد  .

 

رنگ های افزودنی

– در میان افزودنی ها ، میزان استفاده از رنگ های افزودنی در جوامع مختلف و بین افراد گوناگون بسیار متفاوت است و باورها، سلیقه ها، عادات غذایی ، رسوم و فرهنگ جوامع در این خصوص نقش مهمی دارد .در همین رابطه باید گفت که در حال حاضر در جوامعی مثل آمریکا تنها 10% از غذاهای مصرفی دارای رنگ های خوراکی هستند.
– ازسوی دیگر بر اساس پژوهش های انجام شده تخمین زده می شود که متوسط مصرف روزانه رنگ های خوراکیmg/day 15  و حداکثر مصرف رنگ های خوراکی 535 mg/day  است.
– غذاهای حاوی رنگ به ترتیب بالا بودن میزان رنگ بکار رفته در آنها عبارتند از:
1- نوشابه ها 2-شیرینی ها و آب نبات ها 3-پودر های دسری 4-نان ها و فراورده های نانوایی 5-سوسیس و کالباس( فقط روکش و پوشش آنها) 6-غلات(صبحانه ای) 7-بستنی 8-تنقلات 9-مربا ها،ژله ها، سس ها و …

 

 

بطور کلی مهمترین دلایل استفاده از رنگ در موادغذایی عبارتند از:

1- جایگزین کردن رنگی به جای رنگدانه های موجود درماده غذایی که طی فرایند حرارتی تجزیه و تخریب می شود.

2- ایجاد یکنواختی رنگ درتمام سری های ساخت تولید، بعنوان مثال تغییرات فصلی رنگ درگوجه فرنگی برداشت شده می تواند باعث متفاوت شدن رنگ فراورده شود ، بنابر این ممکن است برای یکنواخت شدن محصول از رنگ استفاده شود.

3- افزایش رنگ به محصولات فاقد رنگ طبیعی به منظور افزایش جذابیت برای مصرف کننده، مثل افزودن رنگ به  انواع ژله، پاستیل و …

4- افزودن رنگ به ماده غذایی به منظور هویت دادن به آن و یا تشدید طعم، مثلا افزودن رنگ پرتقالی دریک نوشابه پرتقالی

 

برخی از موارد کاربرد رنگ ها

انواع رنگ ها

رنگ ها از نظر منشاء تولید به سه گروه تقسیم بندی می شوند:
1-پیگمانها و رنگ های معدنی:در طبیعت یافت می شوند و بطور مصنوعی نیز ساخته   می شوند. اغلب آنها نمک های فلزات هستند و کاربرد عمده آنها در صنعت و هنر است و بطور معمول  در فراورده های غذایی مصرف نمی شوند. اگرهم مصرف شوند ممکن است صدماتی بر سلامت انسان بگذارند.برخی از این رنگها که بندرت در مواد غذایی مصرف می شوند شامل: زغال و سایر اشکال کربن، دی اکسید تیتانیوم و اکسید آهن است.
2- رنگ های طبیعی: این رنگها از منابع طبیعی(عصاره ورنگدانه گیاهان، میوه ها ، سبزی ها ومواد ارگانیک) استخراج می شوند و دارای سه منشای گیاهی، حیوانی و یا معدنی می باشند این گونه رنگها با اصول GMP و استانداردهای غذایی مطابقت داشته ودارای شماره اند (E. no) و به اشکال پودری یامایع دردسترس  می باشند.مثل زعفران، زرد چوبه،چغندر قرمز،…
3–رنگ های مصنوعی(قطرانی): مواد رنگ کننده مصنوعی موادی هستند که در نتیجه سنتز مواد آلی به دست می آیند. دامنه کاربرد آنها نامحدود بوده به طوری که علاوه بر صنعت رنگرزی ، در صنایع داروسازی، میکروبشناسی، عکاسی و صنایع غذایی و غیره … به کار می رود.

 

رنگ های مصنوعی(قطرانی)

– اکثر این رنگها از نظر مصرف در غذای انسان قابل قبول نبوده و سرطان زا می باشند. علاوه براین براساس تحقیقات به عمل آمده توسط پژوهشگران انگلیسی و همچنین مقاله منتشر شده در مجله lancet در سال 2007،مصرف مواد غذایی حاوی این رنگها درکودکان بالای سه سال باعث بیش فعالی وناراحتی های گوارشی و پوستی  شده است.

– از سوی دیگر مطالعه ای که در سال 2005 در ژاپن انجام شده نشان داده که استفاده از رنگهای مصنوعی و حتی برخی از رنگ های طبیعی سبب مهار آنزیم های متابولیزه کننده داروها و سموم در کبد می شود و دفع آنها را دچار مشکل می کند.

– درصنایع غذایی نیز این رنگها درتولید نوشابه ها، پنیر، محصولات کنسروی، سس ها، ژله ومربا، ترشی ها و…بکارمی روند و از نظر کیفیت ممکن است مشکلاتی مانند کم شدن رنگ ،ته نشینی، رسوب و مهاجرت در ماده غذایی را سبب شوند.

 

انواع رنگ های مصنوعی

 

الف) رنگ های قرمز:

-کارموایزین(آزوروبین)                  – آمارانت                       – اریتروزین                 – پانسیو4R                          – اسکارلت GN                              – آلورارد
ب) رنگ های نارنجی:
-نارنجی G )Orange G)                      -نارنجی RN                          -سان ست یلو(زرد نارنجی)
ج) رنگ های زرد:
-تارترازین                                  -زرد G)Yellow G)                          – زرد کینولین Quinoline Yellow
د)رنگ های سبز،آبی و بنفش:
-سبز S )Green S)                    -ایندیگو کارمین (آبی)                    – بنفش BNP                                         -رنگ آبی بریلیانت بلو                     – Green Apple
ن) رنگ های قهوه ای و سیاه:
– قهوه ای شکلاتی FB             -قهوه ای شکلاتی HT                    – سیاه PN

 

 

منع مصرف برخی از رنگ های مصنوعی

امروزه اجازه استفاده از بعضی ازرنگهای مصنوعی مثل تارتارازین(E102)،کوئینولین یلو(E104)،سان ست یلو(E110)،کارموایزین (E122)،پانسیو 4R (E124)و آلورارد(E129) دربرخی ازکشورها داده نمی شودوتنها مصرف تعداد کمی  از رنگهای مصنوعی در مواد خوراکی  مجاز می باشند.

همچنین مصرف بعضی از رنگهای مصنوعی بدلیل ایجاد بیماری مطلقا ممنوع اعلام شده است.

مطالعه ای که سال 2007 درهند با آنالیز برروی 1199 نمونه غذایی از نظر وجودرنگ صورت گرفت، نشان داد که 69درصد نمونه ها دارای رنگ با مجوز و31درصد از نمونه ها دارای رنگ بدون مجوز مصرف بودند و بیشترین استفاده ازرنگهای مصنوعی بدون مجوز درمناطق روستایی از هند بود.

مطالعات متعددی در این زمینه در کشور ما نیز انجام شده . در یکی از این مطالعات که توسط آقای دکتر سلطان دلال و همکارانشان انجام شد،  وضعیت نوع رنگ های مصنوعی درآب آلبالو و آب زرشک سنتی بر روی 336 نمونه در شهر تهران مورد بررسی  قرارگرفت .

روش مطالعه و بررسی نتایج

– در این مطالعه تعداد 336 نمونه آب آلبالو و آب زرشک سنتی از مناطق مختلف شهر تهران بصورت تصادفی نمونه برداری شد. نمونه ها پس از استخراج رنگ با اسیدکلریدریک و تخلیص، با روش کروماتوگرافی لایه نازک مورد آنالیز قرار گرفتند  و معلوم شد که 89 درصد از کل نمونه ها حاوی رنگ بودند.
در این میان :
18/5 % حاوی رنگ های مصنوعی خوراکی غیر مجاز بودند.
70/5 %  آنها حاوی رنگ های مصنوعی مجاز خوراکی (مخصوص تولید کنندگان صنعتی) بودند.
11 % هم حاوی رنگ طبیعی بودند.
رنگ کارموایزین (Carmoisine ) بیشترین رنگ مورد استفاده در میان آب زرشک و آب آلبالوهای مصرفی بود.

در مطالعه  دیگری که در سال 1387 توسط خانم مهندس جلیلوند و همکارانشان انجام شد ،وجود رنگ مصنوعی در عصاره آبی زعفران های مورد استفاده در رستورانهای استان قزوین مورد بررسی قرار گرفت  که نتایج آن نشان داد :
از میان 124 نمونه ارسالی به آزمایشگاه کنتر ل مواد غذایی قزوین  40/32% آنها فاقد رنگ
مصنوعی بود،  37/09 % آنها دارای رنگ مصنوعی تارترازین بود،  15/32% آنها دارای رنگ مصنوعی سانست یلو بود،  6/45% آنها حاوی مخلوطی از رنگ های سانست یلو و تارترازین بود و 0/8 %  آنها  دارای رنگ مصنوعی کینولین بود.

بنابر این نتایج این بررسی نشان می دهد که بیش از نیمی از نمونه ها (59/68%) دارای رنگ مصنوعی بود و بیشترین رنگ مورد استفاده رنگ تارترازین بود.

رنگ های مجاز مصنوعی براستاندارد ملی ایران شماره  740

1- رنگ های زرد
رنگ زرد کینولین Quinoline Yellow
رنگ زرد نارنجی سانست یلو  Sunset Yellow
2- رنگ های قرمز
رنگ قرمز آزوروبین  Azorubine(کارموایزین Carmoisine)
رنگ قرمز پانسیو چهار آر  Ponceau 4 R
رنگ قرمز آلورا رد  Allura Red AC
3- رنگ های آبی
رنگ آبی ایندیگوتین Indigotine (ایندیگو کارمین Indigocarmine )
رنگ آبی بریلیانت بلو Brilliant Blue FCF

 

تعاریف و علائم اختصاری

‏INS : International Numbering System  یا  شماره بین ‏المللی
‏ADI : Acceptable Daily Intake یا میزان دریافتی روزانه قابل قبول به میلی گرم در کیلوگرم وزن بدن
‏ADI CODE: کد میزان دریافتی روزانه قابل قبول
‏Fu: Full or Unconditional ADI: این علامت نشان دهنده این است که ارزیابی سم شناسی ماده افزودنی کامل می‏باشد .
‏NS : ADI not specified or ADI not limited: این علامت نشان دهنده این است که برای ماده افزودنی میزان دریافتی روزانه قابل قبول  مشخص و یا محدود نشده است .
‏Not to be used: این علامت به معنی ” استفاده نشود ” است و برای موادی بکار می‏رود که اطلاعات کافی در مورد آنها وجود دارد و همین اطلاعات مبنای تصمیم‏گیری می‏باشد .
‏ NO : NO ADI Allocated این علامت نشان دهنده این است که برای ماده افزودنی ADI تعیین نگردیده است .
‏ADI Comment : این علامت میزان دریافتی روزانه قابل قبول را تفسیر می‏کند .
‏ DP : Decision Postponed این علامت نشاند دهنده این است که اطلاعات با ارزش در ارتباط با مصرف ماده افزودنی در دسترس نیست بنابراین نمی‏توان آنرا از جهت میزان دریافتی روزانه قابل قبول ارزشیابی نمود تا بر مبنای آن حدی را تعیین کرد .
‏ CI :Colour Index   این علامت نشان دهنده شماره رنگ است .
‏CC Code : Colour Codex Code  این علامت نشان دهنده کد رنگ است .

رنگ زرد کینولین Quinoline Yellow

104 : شماره بین‏ المللی (INS)
‏CC Code : C.I (1956) NO.47005;L – 3 Gelb ;C.I.(1924) NO.801
‏Schults(1931) NO.918 ;EEC NOE 104
‏FOOD YELLOW NO.13;D&C Yellow NO.10 ;3 Acid Yellow

میزان دریافتی روزانه قابل قبول (ADI): صفر تا 10 میلی گرم در کیلوگرم وزن بدن
کد میزان دریافتی روزانه قابل قبول : Fu
مقدار ارسنیک : حداکثر 3 میلی گرم در کیلوگرم
مقدار سرب : حداکثر 10 میلی گرم در کیلوگرم
نام شیمیائی و وزن مولکولی رنگ :
رنگ کینولین به دو صورت زیر می‏باشد :
الف ) دی سدیم 2 ـ (1 و 3 ـ دی اکسو ـ 2 ـ ایندانیل ) کینولین دی سولفونیک اسید ( 477/6)
ب ) دی سدیم 2 ـ (1 و 3 ـ دی اکسو ـ 2 ـ ایندانیل ) متیل کینولین دی سولفونیک اسید  ( 4910 )

 

رنگ زرد نارنجی سانست یلو Sunset Yellow

 

شماره بین‏ المللی INS :110
نام مترادف :
‏C .I . (1975) Food yellow No. 3 ; FD & C yellow No. 6
‏EEC serial No. E110 ; L- orang 2 .
‏CC Code : C.I .(1956) No. 15985
میزان دریافتی روزانه قبل قبول  (ADI) صفر تا 2.5  میلی‏گرم در کیلوگرم
کد میزان دریافتی روزانه قابل قبول : Fu
نام شیمیائی و وزن مولکولی رنگ :
دی سدیم 6 ـ هیدروکسی ـ 5 ـ (4 ـ سولفوناتوفینل آزو ) نفتالین ـ 2 ـ سولفونات
مقدار ارسنیک : حداکثر 3 میلی گرم در کیلوگرم
مقدار سرب : حداکثر 10 میلی‏گرم در کیلوگرم
رنگ قرمز آزوروبین (Azorubine)

 

شماره بین ‏المللی   INS): 122)
نام مترادف : کارموایزین CARMOISINE
میزان دریافتی روزانه قابل قبول ADI: صفر تا 4 میلی‏گرم در کیلوگرم
کد میزان دریافتی روزانه قابل قبول : Fu
‏EEC No .E 122
مقدار ارسنیک : حداکثر 3 میلی‏گرم در کیلوگرم
مقدار سرب : حداکثر 10 میلی‏گرم در کیلوگرم
نام شیمیائی و وزن مولکولی رنگ :
دی سدیم 4 ـ هیدروکسی ـ 3 ـ (4 ـ سولفونات ـ 1 ـ نفتیل آزو ) نفتالین 1 ـ سولفونات
وزن مولکولی رنگ : 502/4
رنگ قرمز  پونسیو چهار آر  ( Ponceau 4R )

شماره بین ‏المللی  INS): 124)
نام مترادف : Brilliant Ponceau 4 cR ;Cochineal Red A
میزان دریافتی روزانه قابل قبول (ADI ): صفر تا 4 میلی‏گرم در کیلوگرم
کد میزان دریافتی روزانه قابل قبول : Fu
‏EEC No. E 124
نام شیمیائی و وزن مولکولی رنگ :
تری سدیم 1 و 3 ـ نفتالین دی سولفونیک اسید , 7 ـ هیدروکسی ـ 8 (4 ـ سولفو ـ 1 ـ نفتالین ) آزو
مقدار ارسنیک : حداکثر 3 میلی‏گرم در کیلوگرم
مقدار سرب : حداکثر 10 میلی‏گرم در کیلوگرم
رنگ قرمز آلورارد (Allura Red AC)

شماره بین‏ المللی  INS: 129
نام مترادف : ـ
میزان دریافتی روزانه قابل قبول (ADI): صفر تا 7 میلی‏گرم در کیلوگرم
کد میزان دریافتی روزانه قابل قبول : Fu
نام شیمیائی و وزن مولکولی رنگ :
دی سدیم 6 ـ هیدروکسی ـ 5 ـ (2 ـ متوکسی 5 ـ متیل , 4 ـ سولفو نفتیل ) ـ آزو ـ 2 ـ نفتالین ـ سولفونیک اسید
مقدار ارسنیک : حداکثر 3 میلی‏گرم در کیلوگرم
مقدار سرب : حداکثر 10 میلی‏گرم در کیلوگرم

 

رنگ آبی ایندیگوتین (Indigotine)

شماره بین ‏المللی INS: 132
نام مترادف : ایندیگوکارمین (Indigocarmine)
میزان دریافتی روزانه قابل قبول (ADI):   صفر تا 5 میلی‏گرم در کیلوگرم
کد میزان دریافتی روزانه قابل قبول : Fu
‏132 No: E .EEC
مقدار ارسنیک : حداکثر 3 میلی‏گرم در کیلوگرم
مقدار سرب : حداکثر 10 میلی‏گرم در کیلوگرم
نام شیمیائی و وزن مولکولی رنگ :
دی سدیم 3 و 3′ ـ دی اکسو ـ 2 و 2′ ـ بیس ایندلیلیدن  ـ 5 و 5′ دی سولفونات

رنگ آبی بریلیانت بلو (Brilliant Blue FCF)

شماره بین‏ المللی INS: 133
نام مترادف : 1 .C Blue No & FD ;2 Food Blue.I.C
میزان دریافتی روزانه قابل قبول (ADI):  صفر تا 12.5 میلی‏گرم در کیلوگرم
کد میزان دریافتی روزانه قابل قبول : Fu
نام شیمیائی و وزن مولکولی رنگ :
نمک α ـ [4 ـ (N اتیل ـ 3 ـ سولفوناتوبنزیل آمینو ) فنیل ] ـ α ـ [N ـ اتیل ـ 3 ـ سولفوناتوبنزیل آمینو ) سیکلوهگزا ـ 2 و 5 ـ دی انیلیدن ] ـ تولوئن ـ 2 ـ سولفونیک اسید دی سدیم
مقدار ارسنیک : حداکثر 3 میلی‏گرم در کیلوگرم
مقدار سرب : حداکثر 10 میلی‏گرم در کیلوگرم

 

رنگ های طبیعی

1-چغندر قرمز: این گیاه حاوی ماده رنگ کننده ای  بنام بتانین(Betanine) است که از ریشه چغندر قرمز بدست می آید. بیشتر برای سس ها مورد استفاده قرار می گیرد.
2-کارامل: یک محصول رنگی است که از حرارت دادن شکر در بالای نقطه ذوب آن بدست می آید.از جمله موارد استعمال آن در نوشابه های گاز دار است.
3- کاروتنوئید ها: بطور وسیع در طبیعت یافت می شود و متداولترین رنگ های طبیعی را تشکیل می دهد. رنگ هویج، گوجه فرنگی، زردآلو، آب پرتقال مربوط به وجود کاروتنوئید هاست.تا کنون بیش از 100 نوع کاروتنوئید شناخته شده اما تعداد کمی از آنها بطور خالص جدا  شده و برای رنگین کردن مواد خوراکی استفاده می شود که مهمترین آنها عبارتند از:  بتا کارووتن – آپوکاروتنال – کانتا گزانتین – بیکسین –آناتو – گزانتوفیل

4-کلروفیل : از برگ سبز درختان بدست می آیدو شامل چهار نوع پیگمان است :
کلرفیل آلفا: حاوی 62% کل رنگ است. به رنگ سبز متمایل به آبی می باشد.
کلروفیل بتا: حاوی 23% کل رنگ بوده و رنگ سبز متمایل به سیاه دارد
پیگمان گزانتوفیل: 10% کل رنگ را شامل می شود
پیگمان کاروتن: 5% کل رنگ را شامل می شود
5- کوشینیل: ماده قرمز رنگی است که منشاء حیوانی داشته و از لاشه خشک شده حشره ماده داکتیلوپیوس کوکوس کوستا  که بر روی یک نوع کاکتوس در آمریکای جنوبی زندگی می کند بدست می اید و شامل حدوداٌ 10% ماده رنگی بنام اسید کارمینیک است. دارای رنگ قهوه ای مایل به قرمز تیره و یا قرمز روشن می باشد.
6-کارمین: رنگی است که از ترکیب اسید کارمینیک و آلومینیوم بدست می آید . بعنوان پیگمان رنگی مورد استفاده قرار می گیرد و دارای رنگ زرد کمرنگ   می باشد و در پوشش ها و محصولات پروتئینی در مواقعی که رنگ های مصنوعی پایدار نیستند مورد استفاده قرار می گیرد.

7-روناس: از ساقه زیر زمینی گیاه روبیا تینکتوریا Rubia Tinctoria
بدست می آید. دو نوع ماده رنگی دارد. بیشترین مقدار ماده رنگی ان بنام آلیزارین است که در آب سرد نامحلول و در آب گرم کمی محلول استولی در اتر و الکل کاملا محلول است و تولید رنگ قرمز مایل به زرد می کند.
ماده رنگی دیگری که به مقدار کمتر در روناس وجود دارد بنام پورپورین است که خیلی کم د رآب و الکل اتیلیک محلول بوده و ایجاد رنگ قرمز متمایل به زرد می کند.
8- گل رنگ :  از گیاه کارتاموس تینکتوریوس Carthamus Tinctorious  بدست می آید. شامل دو نوع ماده رنگی است. یکی رنگ زرد محلول در آب که ارزش تجاری کمی دارد و دیگری ماده رنگی بنام کارتامین Carthamin است که رنگ زرد پرتقالی داشته و در آب و اتر نامحلول و در قلیا ها محلول است.
9- زعفران: پرچم گل گیاه کروکوس ساتیوس  Crocus Sativus است. ماده رنگی آن گلیکوزیدی بنام کروستین  است که بسهولت در آب و الکل حل می شود.
10-زردچوبه: از ساقه های زیر زمینی گیاه کورکوما لونگا Curcuma Longa بدست می آید. پودر زرد رنگی است با بوی مخصوص و تند که ماده رنگی آن کورکومین Curcuminمی باشد.

رنگ ارغوانی قرمز آنتوسیانین‏ها (Anthocyanins) شماره بین‏المللی  INS: 1630 نام مترادف : آنتوسیانس Anthocyans) ) میزان دریافتی روزانه قابل قبول ADI) ) میزان دریافتی مشخص نگردیده است .   کد میزان دریافتی روزانه قابل قبول :  NO کد رنگ :  .EEC No ;E163 مواد رنگی اصلی در آنتوسیانینها مربوط به گلوکوزیدهای آنتوسیانیدین‏ها , از قبیل پئونیدین, مالویدین, دلفینیدین, پتونیدین, پلارگونیدین می‏باشد .

روش اندازه گیری رنگهای مصنوعی در نوشیدنی ها با روش کاپیلاری الکتروفورز (CE )

محلول های مورد نیاز
1-بافر فسفات بورات با PH=9
2- محلول های استاندارد رنگ ها:
از نمونه استاندارد رنگ سانست یلو و کارموایزین آن مقدار وزن کرده و رقیق  می کنیم تا غلظت نهایی محلول استاندارد در حدود 50-100 ppm باشد.سپس نمونه را با سرنگ 0.45 صاف نموده و در داخل دستگاه می گذاریم.
طرز تهیه محلول نمونه: اگر نمونه پودری باشد مستقیماٌدر آب حل کرده و 10 دقیقه در حمام التراسونیک قرار داده تا رنگ موجود در نمونه حل شود.سپس صاف نموده و از فیلتر 0.45 میکرون عبور داده و داخل دستگاه می گذاریم.
اگر نمونه محلول باشد پس از صاف کردن نمونه مستقیما داخل دستگاه می گذاریم.
شرایط دستگاه: T=32 ºC    Inj=10 s  λ=214  nm      V=15kv
محاسبات: با توجه به سطح زیر منحنی مربوط به استاندارد و غلظت آن ، از روی سطح زیر منحنی مربوط به نمونه غلظت رنگ را در نمونه مورد نظر مشخص می نماییم و یا از مننحنی کالیبراسیون مربوطه استفاده می کنیم.
نتایج: در بررسی های انجام شده غلظت رنگ سانست یلو در نمونه های نوشمک نارنجی 100 ppm و غلظت رنگ کارمو ایزین  در نمونه های نوشمک قرمز 32ppm بدست آمد.

استفاده از این مقاله با ذکر منبع و نویسنده بلامانع است.